خوراکی های مفید و مضر برای دندان
خوراکی های مفید و مضر برای دندان
در این مقاله به بررسی خوراکی های مفید و مضر برای دندان خواهیم پرداخت.
امروزه مراقبت و بهداشت دهان و دندان یکی از دغدغه های روزمره افراد می باشد، که با دانستن بایدها و نبایدهای در مراقبت از دندانهایمان کمک شایانی در حفظ سلامتی آنها می کنیم.
- مسواک زدن صحیح
- استفاده از نخ دندان
- استفاده از دهان شویه
- خمیردندان مناسب
- استفاده از فلوراید
در ابتدا باید عنوان کرد که تمامی مواد غذایی و خوراکی ها در حد اعتدال هیچ گاه برای هیچ ارگانی از بدن مضر نخواهد بود، در مورد دندان نیز زیاده روی در مصرف برخی مواد خوراکی می تواند برای دندان ها مضر یا سلامت آنها را به خطر بیاندازد.
برای بررسی خوراکی های مفید و مضر برای دندان ابتدا خوراکی های مفید با ذکر چند نمونه بررسی می شود.
برخی از خوراکی های مفید برای دندان
خوراکی های مفید برای دندان ها از تنوع زیادی برخوردار هستند. خوردن برخی از خوراکی ها در سفیدی دندان تاثیرگذار است.
همینطور از زود پوسیده شدن آن جلوگیری می کند و باعث تقویت دندان می شود.
در این قسمت برخی از خوراکی های مفید برای سلامت دندان ها را به شما معرفی می کنیم:
۱.(خوراکی مفید) شیر و تخم مرغ:
دارای کلسیم فراوان هستند و در سلامت دندان ها تاثیر بسزایی دارند.
۲.(خوراکی مفید) پنیر و ماست:
پنیر با کربوهیدرات پایین و کلسیم و فسفات زیاد، PH محیط دهان را متعادل می کند و از خورده شدن مینای دندان به وسیله اسیدهای ناشی از تجزیه خوراکی ها جلوگیری می کند و روی مینای دندان خاصیت بازسازی و محافظت کننده دارد.
خوردن یک تکه پنیر، بلافاصله پس از مصرف خوراکی های حاوی مواد قندی، می تواند در پیشگیری از پوسیدگی دندان ها مفید باشد.
البته باید بدانیم هیچ چیز جای مسواک زدن به موقع و استفاده صحیح از نخ دندان را نمی گیرد.
۳.(خوراکی مفید) گوشت و ماهی:
پروتئین موجود در گوشت ها تاثیر بسزایی در پیشگیری از پوسیدگی دندان ها دارند.
۴.(خوراکی مفید) سبزیجات ترد مانند هویج و کرفس:
سبزیجات چون بروکلی، کدو و قارچ بعلت داشتن ویتامین A برای مینای دندان مفید می باشند.
کرفس و هویج به عنوان یکی ازخوراکی های مفید برای دندان مطرح هستند، اولا باعث افزایش ترشح بزاق می شود که می دانیم بزاق خاصیت ضد پوسیدگی و محافظت از دندان ها را دارد.
دوما جویدن زیاد کرفس باعث ماساژ لثه می شود و به صورت مکانیکی، به تمیز کردن سطوح دندان ها کمک می کند.
۵.(خوراکی مفید) آدامس های حاوی زایلیتول:
آدامس های بدون قند در واقع ،فاقد گلوکز هستند و به جای گلوکز معمولا زایلیتول دارند.
معمولا باکتریهای استرپتوکوک موتانس ( باکتری مولد پوسیدگی ) با تجزیه گلوکز ، اسید تولید می کنند.
اما زایلیتول موجود در این آدامس های بدون قند، جایگزین گلوکز می شود اما استرپتوکوک موتانس قابلیت تجزیه آن را ندارد.
بنابر این اسیدی تولید نمیشود که منجر به پوسیدگی شود.
ضمنا جویدن آدامس منجر به تحریک ترشح بزاق شده و با بالا بردن حجم بزاق، محیط دهان را نیز بافر می کند.
در مقاله ای دیگر در همین سایت به بررسی آدامس جویدن و نقش آن در جلوگیری از پوسیدگی دندان پراداخته شده است .
۶.(خوراکی مفید) سیب:
اسیدهای موجود در سیب، هنگام جویدن باکتریهای دهان را از بین برده و دندان ها و لثه ها را تمیز می‌کنند.
جویدن یک سیب مانند این است که از یک مسواک طبیعی استفاده کنیم.
مواد مغذی موجود در سیب باعث تقویت ساختار دندان‌ها می‌گردد.
مینای دندان را محکم تر می‌سازد و از جرم گرفتن دندان‌ها پیشگیری می‌کند.
اسیدهای موجود در سیب، اثر ضدالتهاب و باکتری‌کش بر دندان‌ها و لثه دارند.
۷.(خوراکی مفید) مغزها به خصوص بادام و کنجد:
با داشتن کلسیم زیاد برای استحکام استخوان های اطراف دندان ها مفید هستند.
۸.(خوراکی مفید) پیاز:
پیاز خام با داشتن ترکیبات سولفور آنتی باکتریال قوی، باکتری های مضر دهان را از بین می برد و برای سلامت دندان و لثه مفید است.
شایان ذکر است که مصرف پیاز همراه با جعفری یا نعنا می تواند از ایجاد بوی بد آن در دهان جلوگیری کند.
همچنین آب پیاز می تواند در کاهش درد دندان موثر باشد.
۹.(خوراکی مفید) چای سبز:
به دلیل دارا بودن ترکیبات پلی فنول، فعالیت میکروب های دهان را کاهش داده و به این ترتیب نه تنها تشکیل پلاک دندانی، بلکه ضخامت پلاک تشکیل شده را نیز کاهش می دهد.
از طرفی چای سبز به دلیل وجود همین پلی فنولها، نوشیدنی بسیار مناسبی برای از بین بردن بوی بد دهان می باشد.
از طرفی در بعضی مقالات، موجود بودن مقادیری فلوراید در چای نیز عنوان شده که باعث استحکام ساختار دندان می شود.
در این قسمت از بررسی خوراکی های مفید و مضر برای دندان به بررسی چند خوراکی مضر خواهیم پرداخت.
خوراکی های مضر برای دندان ها عبارتند از:
به محض اینکه یک وعده خوراکی وارد دهان ما می شود، باکتری های موجود در دهان شروع به تجزیه قند موجود در آن کرده و تولید اسید می کنند، که همین اسید با حمله به مینای دندان، باعث پوسیدگی دندان ها می شود.
پس هر چه تعداد دفعات خوردن ما بیشتر باشد، به همان میزان دندان های خود را بیشتر در معرض پروسه پوسیدگی دندان قرار می دهیم.
در این قسمت برخی از خوراکی های مضر برای سلامت دندان ها را به شما معرفی می کنیم:
۱.نوشابه های گازدار:
از مضرترین خوراکی ها برای دندان ها می توان نوشابه های گازدار را نام برد.
بعلت داشتن شکر،کربن و مواد اسیدی چون اسید سیتریک و اسید فسفریک موچب آسیب به دندان ها می گردد.
۲.ترشیجات:
بعلت داشتن سرکه و حالت اسیدی موجب آسیب به مینای دندان می شود.
۳.چای و قهوه:
مصرف بیش از حد قهوه و چایی های پر رنگ می تواند موجب آسیب به مینا و ایجاد لک های قهوه ای به دندان ها شود.
۴.گوجه فرنگی:
متعجب می شوید که چرا گوجه فرنگی! مشکل دندان ها با گوجه فرنگی این است که اسیدی هستند.
البته، اگر آنها را به عنوان بخشی از غذا میل کنید، خطر به حداقل می رسد. بهتر است بصورت بخشی از یک وعده غذایی مصرف شود.
۵.لیمو، پرتقال و گریپ فروت:
در ابتدا باید عنوان کرد که این گروه از میوه ها دارای ویتامین c بالایی می باشند که برای لثه و سلامت دهان بسیار مفید است، اما دارای اسید سیتریک است که موجب آسیب به مینای دندان می گردد.
در مورد تاثیر مخرب این گروه از میوه ها در مقاله ای جداگانه به بررسی آن پرداخته ایم.
مطالعه مقاله در مورد اروژن دندانی به بررسی بیشتر این موضوع پرداخته است.
۶.شکلات و آبنبات:
شکلات ها و آبنبات ها حاوی مواد قندی بسیار بالایی می باشند.
با آب شدن شکلات ها و آبنبات ها در دهان مواد قندی به دندان ها می چسبند و به مینای دندان آسیب می زند.
۷.میوه های خشک:
بعلت چسبنده بودن و بالا بودن میزان قند آنها موجب پوسیدگی دندان ها می شود البته ناگفته نماند با دسترسی به موقع به مسواک و از بین بردن مواد قندی چسبیده به دندان ها می توان از این مشکل جلوگیری نمود.
۸.شکر و قندها:
در دهان تولید اسید نموده و باعث پوسیدگی دندان ها می شوند.
۹.الکل:
الکل به شدت به دندان آسیب می زند چرا که موجب خشک شدن محیط دهان می شوند و موجب تخریب دندان ها می شوند.
۱۰.آب میوه ها:
آب‌میوه‌های اسیدی، میزان اسید موجود در دهان را افزایش می‌دهند به این طریق مینای دندان از بین می‌رود.
حتی برخی از آنها مانند آب‌لیمو اسیدی‌تر از سرکه هستند و در دراز مدت اثرگذارند و در نهایت این روند منجر به حساسیت دندانی یا فساد دندان می‌شود.
۱۱.کراکر:
کربوهیدراتهای فرآوری شده که اثر نامطلوبی بر دندان ها و پریودنتال دارد.
در حالی که اکثر کراکرها حاوی قند یا اسید نیستند و دندان ها را لکه دار نمی کنند،اما هنوز برای دندان بسیار خطرناک هستند.
به دلیل کربوهیدرات های تصفیه شده ای که به سرعت به شکر تبدیل می شوند، اکثر کراکر ها وقتی که آنها را میل می کنید، به دندان می چسبند به طوری که بین دندان ها اجازه می دهند،تا باکتری ها شکوفا شوند.
توصیه های تغذیه ای
- بهتر است به عنوان میان وعده به جای شیرینی از میوه های تازه و سبزیجات، ماست ساده و مغزها (بادام، گردو و..) استفاده شود.
- مصرف مواد قندی محدود به وعده های اصلی غذایی(صبحانه، ناهار، شام) گردد که پس از آن مسواک زده می شود.
- در صورت مصرف هر نوع ماده قندی، لازم است بلافاصله دندان ها را مسواک زد و در صورت عدم دسترسی چند مرتبه دهان و دندان را با آب شستشو داد.
- فست فود، نوشابه ها و تنقلات شیرین نبایستی به صورت روزمره استفاده شود.
- در صورت استفاده از شربت های دارویی و تقویتی شیرین بعد از هر بار مصرف جهت پاک شدن از سطح دندان ها به میزان کافی آب مصرف شود.
- استفاده از محصولات لبنی(مثل پنیر) در پایان وعده غذایی باعث کاهش میزان اسید در دهان می گردد. شاید اقدام به خوردن لقمه ای نان و پنیر در آخر هر وعده غذایی مانند گذشتگان عادات غذایی مناسب باشد.
نتیجه گیری خوراکی های مفید و مضر برای دندان
در انتها باید گفت که خوراکی های مفید و مضر برای دندان طیف وسیعی از خوراکی ها را شامل می شود که ما در این مقاله به تعدادی از آنها اشاره کردیم.
برای مراقبت مناسب از دندان ها در صورت مصرف خوراکی ها مضر استفاده از مسواک ، نخ دندان و دیگر موارد مراقبتی از دندان ها می تواند تاثیر بسزایی در جلوگیری از پوسیدگی ها داشته باشد.
همواره شاد و سلامت باشید
مرکز فوق تخصصی دندانپزشکی پردیس
خیلی عالی و مفید بود با تشکر از مطالبتون
سپاس از لطف شما