مراحل کامپوزیت دندان

کاربردی‌های استفاده از کامپوزیت دندان می‌تواند بسیار متنوع باشد. از ترميم محل پوسيدگی و پركردن دندان با ماده همرنگ دندان يا همان كامپوزيت گرفته تا ونير كامپوزيت جهت زيبايی، كاربردهای ارتودنسی جهت چسباندن براكتها نيز از جمله موارد كاربرد كامپوزيت است.

به لحاظ كاربرد كامپوزيت ها دسته بندی ديگری دارند از جمله كامپوزيتهای قدامی، خلفی، فلو يا مايع، يونيورسال، سلف كيور، بالك فيل و كامپوزيت های ارتودنسی هستند.

در کامپوزیت‌های قدامی، كه برای ترميم دندان های قدامی استفاده می شود زيبايی خيلی مهم است. مزيت اصلی آنها اين است كه می توان برای مدت طولانی آنها را براق نگه داشت و سايز ذرات آنها قابليت پاليش به آنها داده است.

کامپوزیت خلفی برای ترمیم دندان در ناحیه خلفی توصیه می‌شوند. این کامپوزیت‌ها با در نظر گرفتن افزایش فشار که با جویدن به دندان‌های خلفی وارد می‌شود، طراحی شده‌اند. نتیجه این ترمیم، دندان بسیار قوی با ماندگاری طولانی مدت است.

در دندانپزشکی از کامپوزیت‌های مایع يا فلو برای پر کردن حفره‌های کوچک دندان مانند شکاف، منافذ یا پوسیدگی باقیمانده دندان استفاده می‌شود.

کامپوزیت‌های یونیورسال برای استفاده در ترمیم زیبایی دندان‌های قدامی و خلفی طراحی شده‌اند.

كامپوزيت ها از لحاظ كيورينگ و سيستم ست شدن به دو دسته سلف كيور و لايت كيور تقسيم می شوند.

در کامپوزیت‌های دارای پلیمریزاسیون دوگانه یا سلف کیور، انجام فرآیند پلیمریزاسیون با نور ضروری نیست و در قديم به كار می رفتند امروزه اكثر كامپوزيتها لايت كيور هستند كه با استفاده از اشعه فرا بنفش ست می شوند. لذا بايد لايه لايه و با مهارت و ظريف به كار برده شود كه نور تا عمق هر لايه نفوذ كند.

با این حال، کامپوزیت‌های بالک فیل به خصوص برای جلوگیری از قرارگیری چندین لایه یا انجام کل ترمیم فقط در یک لایه طراحی شده‌اند.

کامپوزیت‌های ارتودنسی رزینی هستند که برای مثال، برای چسباندن براکت‌ها، اتصال باند ارتودنسی و غیره استفاده می‌شود. کامپوزیت‌های ارتودنسی به طور کلی لایت کیور هستند و فلوراید آزاد می‌کنند. این کامپوزیت‌ها به صورت سرنگ یا به صورت خمیر در کارتریج در می‌آیند.

کامپوزیت دندان در رنگ‌های متنوعی انجام می‌شود و ابتدا بايد با توجه به نياز بيمار از نمونه رنگ كامپوزيت را انتخاب كرد. گاهی برای تبعيت از رنگ دندان بيمار بايد تركيبی از چند كامپوزيت در لايه های مختلف به كار برد.

به هنگام رنگ کامپوزیت باید به موارد مختلفی توجه کرد. نوع منبع نور انتخاب شده كه می تواند نور خورشید، نور مصنوعی با طیف شبیه به نور خورشید و یا انواع دیگری از نوری (لامپ‌های رشته‌ای، فلورسنت، گرم، خنک و …) باشد که در آن دندان‌های بیمار به كه هنگام لبخند زدن مشاهده می‌شود. هر کدام بتوانند در تعیین سایه و رنگ مناسب کامپوزیت دندان موثر باشند.

اگر سطح دندان‌های تمیز و بدون جرم نباشد نمی‌توان یک کامپوزیت قوی ساخت. پس ابتدا بايد سطح دندان را پاليش كرد برخی از مواد پاليش با كيورينگ كامپوزيت تداخل دارند كه بايد مراقب بود.

مرحله بعدی شامل اچ كردن سطح دندان است اين روند باعث ايجاد تخلخل های بسيار ريز روي سطح دندان می شود كه باعث گير ماده می شود اينكه زمان اچ، نوع اچ چقدر باشد از جمله نكات مهم در اين امر است.

براي اينكار از اسيد فسفريك استفاده می كنيم. جالب است بدانيد نوشابه با سطح دندان همين كار را می كند يعنی باعث ايجاد خلل و فرج سطح دندان بدون اقدامات بعدی و لذا ايجاد پوسيدگی می شود، سپس با آب، اچ از روی دندان شسته می شود و دندان خشك می شود. باند كه ماده حد واسط دندان و كامپوزيت است زده می شود با اشعه فرا بنفش كيور می شود. اين نور آبي با طول موج خاص كاتاليزور در كامپوزيت را فعال می کند و باعث سخت شدن آن می شود، سپس كامپوزيت قرار داده می شود.

لایه‌های پی در پی کامپوزیت دندانی به دندان اضافه می‌شود تا شکل و حجم مورد نیاز برای ترمیم تامين شود. سپس با استفاده از فرز شکل آن را اصلاح کرده و فرم می‌دهيم.

به هنگام تراشیدن کامپوزیت، دندانپزشک مرحله به مرحله و به تدریج از فرزها، دیسک‌ها و برس ها؛ از زبر به نرم و بعد نوارهای ریز و ظریف استفاده می‌کند تا به یک پولیش هموار و براق دست یابد.
سپس نوار نازکی از کاغذ کربن را در بین دندانهای بیمار قرار داده می شود تا بلنديها و تماسهای نا به جا اصلاح شوند.