فلوراید چیست؟
فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که در پوسته زمین وجود دارد و در طبیعت به وفور یافت می‌شود. اغلب جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان، آن را به آب آشامیدنی اضافه می‌کنند.
پوسيدگی به عنوان بيماری عفونی درنظر گرفته می شود كه شامل دوره هايی از از دست دادن مواد معدنی و به دست آوردن مجدد آنهاست.
با درنظر گرفتن اين مسئله كه كنترل باكتری های عامل پوسيدگی تنها با روشهای مكانيكی سخت به نظر می رسد استفاده ازمواد شيميايی می تواند عامل كمكی مناسبی باشد.
در ميان اين مواد فلورايد نقش مهمی در بهداشت دهانی و دندانی در طول ٥٠ سال گذشته داشته است.
مطالعات نشان داده است احتمال ضدپوسیدگی دندانها در افرادی که در سنین رشد آب حاوی فلووراید می‌آشامند، یک سوم افرادی است که آب بدون آن را می‌آشامند. هر کس باید هر روز فلوراید مصرف کند. این ماده نه تنها برای کودکان بلکه برای تمام سنین سودمند است و برخی از مردم فکر می‌کنند که بروز پوسیدگی دندان با افزایش سن امری طبیعی است.
فلوراید با آنکه از مهمترین عناصر طبیعی در ساختمان دندان است ولی تنها عامل جلوگیری کننده از پوسیدگی نیست بلکه بهداشت دهان بالاترین عامل پیشگیری است.
از ترکیبات مهم آن، منوفلوز و فسفات MFP و استانوس فلوراید است و استفاده از خمیردندان هائی و استانوس فلوراید است و استفاده از خمیردندان هائی که حاوی این ترکیبات هستند دارای ارجحیت بیشتری است. با این حال، همانند هر ماده دیگری در طبیعت مصرف بیش از حد آن نیز با خطرات و عوارضی همراه است.
اگر تمایل دارید درمورد ایمپلنت دندان(قیمت، برندها، مزایا و معایب…) بدانید بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
نحوه تاثیر فلوراید بر روی دندان ها
فلوراید از طرق مختلف می تواند اثر بگذارد:
- مصرف فلوراید سبب ورود آن به عاج و مینای دندان های رویش نیافته می شود و باعث استحکام دندان و افزایش مقاومت آن در برابر پوسیدگی می گردد.
- فلوراید مصرفی به داخل بزاق ترشح می شود که اگر چه غلظت بزاقی آن کم است، غلظت آن در پلاک میکروبی زیاد بوده و سبب کاهش تولید اسید می شود که خود باعث کاهش پوسیدگی دندانی می گردد.
مصرف موضعی آن (دهانشویه، خمیردندان،ژل، وارنیش و.. ) باعث ورود آن به ساختمان دندان شده و در محکم شدن ساختمان دندان موثر است.
همچنین باعث کاهش بروز پوسیدگی در دندان های شیری به میزان 40 تا 50% و در دندان های دائمی به میزان 50 تا 60% می شود.
لازم به ذکر است در صورتیکه امکان پذیر باشد افزودن آن به آب آشامیدنی جامعه می تواند موثرترین روش برای پیشگیری از پوسیدگی دندانی باشد.
برخی از معایب استفاده بیش از حد از این ماده عبارتند از:
- فلوئوروزیس عارضه ای ناشی از مصرف بیش از حد و طولانی مدت فلوئور است و باعث ایجاد ناهنجاری های استخوان و دندان می شود.
- مصرف بیش از حد آن سمی است و می تواند با کلسیم زدایی موجب پوکی استخوان شود.
- مصرف بیش از حد آن می تواند دندان های شما را تا ابد لکه دار کند.
- مصرف این ماده در کودکان باید با احتیاط همراه باشد. کودکان زیر سه سال قادر به تف کردن نیستند.
کودکان با قورت دادن خمیردندان دوز روزانه این ماده را در خود بالا می برند. بنابراین ممکن است در طولانی مدت دچار عوارض مصرف بیش از حد این ماده شوند.
فلوروزیس چیست؟
اگر مقدار فلووراید آب آشامیدنی یک منطقه بیش از اندازه باشد (2ppm و یا بیشتر)، نقاط سفید رنگ ماتی روی دندان ها دیده می شود یا دندان ها زرد و قهوه ای رنگ می شوند که به این حالت فلوروزیس می گویند.
وقتی فلوروزیس خیلی شدید باشد، مینای دندان نرم و مانند سنگ پا، سوراخ می شود.
روش های استفاده از فلوراید
امروزه راههای مختلفی جهت استفاده از فلوراید متدوال است:
الف) روش های موضعی
- دهانشویه سدیم فلووراید
- خمیردندان حاوی فلووراید
- ژل و وارنیش فلووراید
نکته: برخی ترکیبات حاوی فلووراید با غلظت بالا مثل ژل و وارنیش باید توسط دندانپزشک و یا بهداشتکار دهان و دندان برای بیماران بکار برده شود.
ب) روش های خوراکی
- افزودن به آب آشامیدنی
- افزودن به نمک، شیر و ..
- استفاده از قرص و قطره فلوراید
محصولات حاوی فلوورايد به اشكال مختلفي مانند خميردندان، دهانشويه، ژل و وارنيش وجود دارند.
دهانشویه های حاوی فلوراید
در حال حاضر تعداد افرادي كه از دهانشويه ها به عنوان عوامل ضد ميكروبي استفاده می كنند نه تنها به دليل توصيه دندانپزشكان بلكه به دليل فراهم ساختن حس خنكی و كاهش بوي بد دهان افزايش يافته است.
دهانشويه ها حاوی مواد مختلفی مانند شوينده ها، اسيدهاي آلی، سديم فلورايد و الكل می باشند.
دهانشويه های با غلظت سديم فلورايد 0/05% و 0/2% امروزه در بازار موجود هستند.
دهانشويه های با غلظت 0/05% محلولهای ضعيفی هستند كه بايد روزانه استفاده شوند در حالی كه دهانشويه های با غلظت 0/2% قويتر بوده و يك بار در طول هفته به كار می روند. با كاربرد اين دهانشويه ها٢٠تا ٤٠% كاهش پوسيدگي انتظار می رود.
استفاده فلوراید در آب شهری
این کار توسط سازمانهای دولتی که مسئول تامین آب لوله کشی شهرها هستند در شهرهای ایران انجام می گیرد و این ماده با نسبت خاصی به آب آشامیدنی و لوله کشی افزوده می گردد که در هر منطقه خاص فرق می کند.
خمیردندان های حاوی فلوراید
ترکیبات مختلف آن مثل سدیم فلووراید و استانوس فلوراید که در خمیر دندانها هستند اثر زیادی در کاهش پوسیدگی دندان دارند.
تنها اشکال در مورد این خمیر دندانها بلع آنها توسط اطفال و اثرات احتمالی مسمومیت با آنهاست.
بنابراین استفاده از این خمیر دندان ها توسط خردسالان بایستی با نظارت والدین صورت گیرد.
نحوه عملکرد :
- در مرحله رمیزالیزاسیون از طریق بزاق
- فعالیت باکتریواستاتیک این ماده باعث کاهش فعالیت باکتری ها جهت تبدیل کربوهیدات ها به اسید
- در مرحله رشد و بلوغ مینای دندان باعث ساخته شدن مینای قویتری می شود.
- فلورایدی که روزانه دریافت می کنیم باعث محافظت دندان از پوسیدگی می شود.
منابع استفاده از فلوراید
شامل: آب آشامیدنی، خمیر دندانها، دهانشویه ها و برخی مواد غذایی مانند ماهی ها و چای، ژل ها و قرص های فلورایدی می باشد.
پس با توجه به مطالب بیان شده در این مقاله می توان نتیجه گرفت که فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی دندان نقش به سزایی را ایفا می کند.
سخن پایانی
فلوراید یک ماده طبیعی است که باعث افزایش مقاومت دندان ها در برابر پوسیدگی می شود.
این ماده معمولا از راه آب آشامیدنی و کمتر از آن با غذاهای دریایی مثل ماهی و میگو، چای، بعضی میوه ها و .. به بدن انسان می رسد.
میزان مناسب آن در آب آشامیدنی 0/7-1/2 ppm می باشد.
حداکثر فواید تنها زمانی حاصل می گردد که فلوراید مورد نیاز بدن از راههای مختلف (مثل مصرف دهانشویه، ژل و وارنیش فلوراید، آب فلورایددار، خمیردندان حاوی فلوراید) تامین گردد.
محصولات مختلف فلوراید عبارتند از:
- دهانشویه سدیم فلوراید: در حال حاضر به عنوان یکی از برنامه های کشوری جهت پیشگیری از پوسیدگی دندان دانش آموزان ابتدایی در دست اجرا می باشد.
- کاربرد ژل فلوراید: این ژل حاوی غلظت بیشتری از فلوراید است، به همین دلیل باید در مطب توسط دندانپزشکی استفاده گردد.
- استفاده از خمیردندانهای حاوی فلوراید: بطور کلی تمامی خمیردندانها حاوی فلوراید می باشند.
همواره شاد و سلامت باشید
مرکز فوق تخصصی دندانپزشکی دکتر زهرا طهوری
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.
سپاس از مطالب مفیدتون
سپاس از لطف شما