پروتز دندان
پروتز دندان يك واژه كلی به معنای یکی از روش های جایگزین نمودن دندان های از دست رفته به دلایل مختلف است. انواع مختلف پروتزهای دندانی شامل ثابت و متحرك می باشد پروتز ثابت يعنی از دهان خارج نمی شود و مانند دندان های طبيعی است ولی پروتز متحرك به معنای پروتزی است كه از دهان خارج می شود و قابل گذاشت و برداشت داخل دهان است.
پروتز ثابت شامل روكش(روی دندان يا روی ايمپلنت) است. پروتز متحرك يعنی دندان مصنوعی همچنين نوع ژله ای و پلاك متحرك پارسيل است. وقتی كه دندان ها از دست می رود و با بی دندانی كامل مواجه هستيم. لغت دندان مصنوعی كامل يا دنچر يا دست دندان به كار می رود. وقتی بعضی از دندان ها از دست می رود از مفهوم پروتز پارسيل استفاده می کنيم كه به صورت قطعه ای يا تكه ای كلاسپ يا گيره فلزی دور دندان ها قرار می گيرد و با اتكا آنها دندان مصنوعی داخل دهان قرار می گيرد.
این شاخه از علم دندانپزشکی قدمت بسیار زیادی داشته و تحت عنوان دندان مصنوعی در میان بیماران و متقاضیان شناخته می شود.
ساخت انواع دندان های مصنوعی کامل و پارسيل يعنی جايگزينی بعضی از دندان های از دست رفته از مهمترین و اصلی ترین خدمات مربوط به پروتزهای دندانی بوده و از عمومیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. نقش پروتزهای دندانی، پر کردن جای خالی دندان‌هایی است که در گذشته وجود داشته‌اند. با ازدست رفتن دندان ها بافت های اطراف دهان جمع و چروك می شوند و ارتفاع صورت از دست ميرود و با گذاشتن پروتز به خالت عادی برمی گردد.
نوع ديگر پروتز متحرك كه اوردنچر نام دارد مربوط به مواقعی است كه بيمار با بی دندانی كامل مواجه هست و برای اينكه پروتز لق نباشد و گير خوبی داشته باشد چند پايه ايمپلنت گذاشته می شود و اوردنچر يا همان پروتز متحرك متكی بر ايمپلنت روی آن قرار داده می شود در اينصورت حين خنديدن عطسه سرفه خميازه و حركات دهان، پروتز تكان نمی خورد و محكم است.
انواع پروتزهای دندانی
به طور کلی پروتزهای دندانی به دو صورت پروتز کامل و پروتز پارسیل وجود دارد و متناسب با شرایط و وضعیت بیمار انتخاب و انجام درمان خواهد شد. هنگامی که تمامی دندان های بیمار کشیده شده و هیچ دندانی در دهان وجود نداشته باشد از پروتز کامل و یا همان دندان مصنوعی و زمانی که تعدادی از دندان ها از دست رفته باشند از پروتز پارسیل و یا اصطلاحا دندان تکه ای استفاده خواهد شد.
در واقع پروتز دندان کامل و پروتز دندان پارسیل دو نوع اصلی از پروتزهای دندانی هستند. پروتز کامل و یا اصطلاحاً دست دندان مصنوعی به منظور جایگزین کردن دندان های از دست رفته در جمعیت بیمارانی است که تمامی دندان های خود را از دست داده و هیچگونه تغییر نامطلوبی در ساختار و بافت لثه آنها مشاهده نخواهد شد. پروتز پارسیل و یا اصطلاحاً دندان تکه ای به منظور جایگزین کردن دندان های از دست رفته در جمعیت بیمارانی است که بخشی از دندان های خود را از دست داده و شرایط انجام ایمپلنت را نداشته باشند.
پروتز دندانی ثابت
پروتز دندانی ثابت مانند دندان درون دهان قرار می‌گیرد و معمولاً روی دندان و يا ايمپلنت چسبانده می شود. بعد از قرارگیری آن، متوجه تفاوت آن با دندان‌های طبیعی خود نخواهید شد. این پروتزها معمولاً ظاهری مناسب دارند و طرفداران بیشتری نسبت به پروتزهای متحرک دارند كه می تواند تمام سراميك و يا دارای فلز باشد.
پروتز روکش دندان
روکش دندان نوعی پروتز دندانی ثابت است و زمانی که دندان‌ها دچار آسیب زيادي شده باشند و نسج زيادی از دست داده باشند. طوری كه قابل ترميم نباشند، از روکش دندان جهت بازسازی استفاده می‌شود تا نقص عملکردی دندان برطرف شود.
بریج دندان
نوع دیگری از پروتز دندانی ثابت است زمانی به كار می رود كه بيمار شرايط ايمپلنت ندارد و دندان هاي طرفين تراشيده می شود و روكش روی آنها قرار می گيرد تا بتواند پل ميان دو دندان، دندان از دست رفته را جايگزين كند.
بدین ترتیب که فضای دندان خالی، توسط بریج، در میان دندان‌های دیگر، پر می‌شود. درواقع وجود دندان‌های مجاور، برای قرارگیری بریج، لازم است. پروتز ثابت دندان می تواند از جنس فلز چينی باشد و يا تمام سراميك و بدون فلز.
پروتزهای متحرک پارسيل
می تواند فلزی باشد
همچنين می تواند ژله ای باشد
ایمپلنت
ایمپلنت دندان توسط یک پایه تیتانیومی که کاملاً با سلول‌های بدن سازگار است، درون لثه قرار می‌گیرند و روكش يا پروتز ثابت روی آن قرارداده می شود.
مراقبت از پروتزهای دندانی
بهداشت دندان و روش صحیح مسواک زدن برای پروتزهای دندانی هم اهمیت دارد. همان قدر که به دندان‌های طبیعی خود اهمیت می‌دهید، دندان‌های پروتزی خود را تمیز نگاه دارید. استفاده از مسواک، واترجت برای پروتزهای دندانی ثابت نقش مهمی در پاکیزگی پروتزها خواهد داشت. پروتزهای متحرک را درون محلول‌های ضدعفونی کننده مخصوص كه از داروخانه تهيه می شود. هفته‌ای یک‌بار به مدت 8 ساعت قرار دهید تا به طور کامل میکروب‌زدایی شوند.
