دهان شویه دندان

دهان‌ شویه دندان مایعی است که برای بهداشت دهان و دندان که با تجویز پزشک یا بدون تجویز می توان از داروخانه ها خریداری و برای سلامتی دندان ها استفاده کرد.

دهانشویه ها همچنین برای کاهش درد و ناراحتی دهان، ایجاد رطوبت کافی برای بافت‌های دهان و همچنین از بین بردن بوی بد دهان مورد استفاده قرارمی‌گیرند.

باید توجه داشته باشید که حتی استفاده از بهترین دهان‌ شویه به جای مسواک زدن‌ و کشیدن نخ‌دندان به تنهایی به سلامت دندان شما کمک نمی کند.

لذا جهت حفظ سلامت دهان و دندان های خود باید فقط بعد از مسواک زدن دندان از دهان‌ شویه استفاده کنید.

دهانشو دهان

دهان شویه دندان چیست؟

یکی از موثرترین روشهای مهار پلاک دندانی مصرف دهان شویه هاست. بهداشت دهان یکی از مباحث مهم و تاثیر گذار بر سلامت عمومی هر فرد است.

اقدامات جهت از بین بردن پلاک دندانی شامل: روشهای مکانیکی(مسواک زدن،استفاده از نخ دندان و وسایل پاکسازی بین دندان ها) و روشهای شیمیایی (دارویی) است.

دهان شویه کلرهگزیدین به عنوان استاندارد طلایی جهت کنترل پلاک دندانی و التهاب لثه مطرح است. کلرهگزیدین بر طیف وسیعی از باکتری ها، برخی قارچ ها و برخی ویروس ها موثر است و تا کنون هیچ مقاومت میکروبی و اثر سرطان زایی برای آن گزارش نشده است.

دهان شویه چیست؟

عوارض مصرف طولانی مدت دهان شویه

دهان شویه کلرهگزیدین دارای عوارضی است که مانع استفاده طولانی مدت آن می شود.

مهم ترین و شایع ترین آنها تغییر رنگ دندانها و مخاطها، دسکوامه شدن مخاط ایجاد سنگ های بزاقی، سوزش و خشکی دهان و اثرات سیستمیک منفی در صورت بلع است.

كلرهگزيدين از گروه آنتي سپتيك ها بوده و از تشكيل پلاك و ژنژويت جلوگيري مي كند.

مهمترين عارضه جانبي كلرهگزيدين ايجاد تغيير در رنگ دندان است.

مواد اكسيد كننده (پراكسيد هيدروژن)، پربورات ها وكارباميد پراكسيد براي سفيد كردن دندانها بكار مي رود.

كاربرد دهان شويه كلرهگزيدين حاوي سديم پربورات باعث كاهش قابل ملاحظه اي در ميزان رنگ پذيري شده اما تأثيري بازدارنده بر خاصيت كاهش پلاك و التهاب لثه كلرهگزيدين ندارد.

انواع دهانشویه ها

گروه اول دهان‌شویه‌ها:

اثر ضد میکروبی قوی دارند، مانند کلرهگزیدین که برای درمان بیماریهای لثه و پس از جراحی دهان تجویز می شود.

گروه دوم دهان شویه ها:

از این دهان شویه ها که باهدف پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها استفاده می‌شود، این نوع از دهان شویه ها حاوی فلوراید است و توانایی توقف و ترمیم پوسیدگی را در مراحل اولیه دارد، همچنین می‌توانند از پوسیدگی بقیه دندان‌ها جلوگیری کنند.

محصولات حاوي فلورايد به اشكال مختلفي مانند خميردندان، دهان شويه، ژل و وارنيش وجود دارند.

در حال حاضر تعداد افرادي كه از دهان شويه ها به عنوان عوامل ضد ميكروبی استفاده ميكنند نه تنها به دليل توصيه دندانپزشكان بلكه به دليل فراهم ساختن حس خنكي و كاهش بوی بد دهان افزايش يافته است.

دهان شويه ها حاوی مواد مختلفي مانند شوينده ها، اسيدهای آلی، سديم فلورايد و الكل می باشند.

دهان شويه های با غلظت سديم فلورايد 0/05%  و 0/2% امروزه در بازار موجود هستند.

دهان شويه های با غلظت 0/05% محلول های ضعيفی هستند كه بايد روزانه استفاده شوند در حالی كه دهان شويه های با غلظت 0/2%  قويتر بوده و يك بار در طول هفته به كار می روند.

با كاربرد اين دهان شويه ها٢٠ تا ٤٠% كاهش پوسيدگی انتظار می رود.

روشهای صحیح مصرف دهان شویه

برای استفاده درست از دهان‌شویه باید مراحل زیر را به ترتیب انجام داد:

1. روش صحیح مسواک زدن، غذا‌ها و پلاک میکروبی را از سطح دندان‌ها و لثه‌ها از بین می‌برد و سطح آن‌ها را آماده پذیرش مواد دهان‌شویه می‌کند.

۲. مقدار کافی از دهان‌شویه را مطابق دستور دندان‌پزشک یا از طریق شیوه مصرف روی بطری، درون درب بطری دهان‌شویه ریخت.

۳. دهان‌شویه را وارد دهان کنید و با فشار در دهانتان بچرخانید تا تمام سطوح دندان‌ها و لثه‌ها و سطوح بین‌دندانی با دهان‌شویه تماس یابد.

۴. معمولاً ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه زمان برای نگه‌داشتن دهان‌شویه در دهان کافی است، پس از پایان این زمان بقیه دهان‌شویه را از دهان خارج کنید.

۵. پس از مصرف دهان شویه باید تا نیم ساعت از شستن دهان، خوردن غذا و نوشیدن مایعات پرهیز کرد تا مواد مؤثر آن در تماس با سطح دندان‌ها و لثه‌ها باقی بماند.

فواید دهانشویه ها

  1. دهانشویه می‌تواند بوی بدن دهان را کاهش دهد.
  2. دهانشویه‌ فلوراید می‌تواند از پوسیدگی دندان پیشگیری، از مینای دندان محافظت، و با پلاک‌ها مبارزه کند.
  3. دهانشویه می‌تواند احتمال بروز التهاب لثه را کاهش دهد.
  4. دهان شویه بدون الکل می‌تواند از خشکی دهان پیشگیری کند.
  5. دهان شویه می‌تواند باعث التیام زخم‌های دهانی شود.
  6. دهان شویه می‌تواند باعث سفید شدن دندان‌ها شود.
  7. دهان شویه جوش شیرین نیز برای سلامت دهان مفید است.
  8. دهان شویه آب و نمک نیز به سلامت دهان و دندان کمک می‌کند.
فواید دهانشویه ها

چوب مسواک جایگزینی برای دهان شویه

دهان شویه ی كلرهگزيدين به عنوان استاندارد طلايی جهت كنترل پلاك دندانی و التهاب لثه مطرح است.

علاوه بر آن كلرهگزيدين دارای عوارضی است كه مانع استفاده ی طولانی مدت آن می شود.

به همين دليل لزوم استفاده از يك دهان شويه جايگزين كه به طور روزانه بتواند مورد استفاده قرار گيرد و فاقد عوارض جانبی باشد احساس می گردد.

از اين رو سازمان بهداشت جهانی به منظور غلبه بر عوارض جانبی داروهای شيميايی توصيه كرده است كه تحقيقاتی برای يافتن مواد طبيعی مناسب مانند عصاره گياهان به عمل آيد.

“چوب مسواك يا پرسيكا سالوادرا” يكي ديگر از مواد مؤثر در بهداشت دهان و دندان است كه سازمان بهداشت جهانی (WHO) استفاده از آن را توصيه و ترغيب نموده است.

تأثير چوب مسواك بر پاتوژن هاي عامل پوسيدگی دندان ثابت شده است.

ساير اثرات فارماكولوژيك چوب مسواك ازجمله اثرات ضد التهابی، آنتی اكسيدانی ترميم كننده زخم و اثرات آرام بخشی آن به اثبات رسيده است.

آلوئه ورا يك ماده ژله مانند و شفاف از قسمت داخلی برگ آلوئه ورا با خواص ضد التهابی، ضدميكروبی و اثرات ترميم كننده زخم است.

هرچند پرسيكا باعث بهبود شاخص لثه می شود اما مطالعات متعدد نشان داده اند كه به تنهايی نسبت به كلرهگزيدن برتری نداشته است.

همچنين آلوئه ورا يكي ديگر از موادي است كه به صورت تركيبی و يا مجزا در محلولهای دهان شويه مورد استفاده قرار می گيرد.

تأثير اين داروی گياهی بر بهبود شاخص لثه در چندين مطالعه نشان داده شده است.

برتری محلول تركيبی پرسيكا و آلوئه ورا نشان دهنده سينرژيسم اين دو تركيب بر بهبود شاخص لثه می باشد.

هرچند محلول های متنوعی ساخته شده اند كه حاوی تركيبات گياهی گوناگون هستند اما اثرات آن ها به صورت تجربي مورد ارزيابی قرار نگرفته است.

زمان مصرف دهانشویه

شما می توانید چه قبل از مسواک زدن و یا نخ دندان کشیدن از دهان شویه استفاده کنید و چه بعد از اتمام مسواک زدن و یا نخ دندان کشیدن بهتر است که دهان شویه را حدود 30 تا 60 ثانیه غرغره نمایید.

غرغره کردن کمتر از 30 ثانیه نمی تواند کمک کننده باشد.

دهانشویه مخصوص ایمپلنت دندان

 یکی از راه های کاهش بوی بد دهان پس از ایمپلنت دندان، استفاده از دهانشویه مخصوص ایمپلنت است. این ماده از ایجاد پلاک بین دندان ها جلوگیری کرده و عفونت های قارچی و باکتریایی را از بین می برد.

دهانشویه مخصوص ایمپلنت، نوعی از دهانشویه ها است که جهت مراقبت های ثانویه پس از جراحی ایمپلنتباید مورد استفاده قرار بگیرد تا از ایجاد پلاک، باکتری و تولید بوی بد دهان جلوگیری شود.

برای دندان های ایمپلنت شده همیشه از دهانشویه مخصوص استفاده نمایید. بهترین نوع دهانشویه مخصوص ایمپلنت دندان، دهانشویه ای است که فاقد الکل باشد. لذا استفاده مرتب از این مواد باعث کاهش پوسیدگی و عفونت های دندان شده و بهترین تاثیر را خواهد داشت.

سخن پایانی

اقدامات جهت از بين بردن پلاك دندانی و بهداشت دهان شامل روشهای مكانيكی (مسواك زدن، استفاده از نخ دندان و وسايل پاك سازی بين دندانها) و روش های شيميايی (دارويی) است.

يكی از مؤثرترين روشهای مهار پلاك دندانی استفاده از دهان شویه هاست. دهان شویه كلرهگزيدين به عنوان استاندارد طلايی جهت كنترل پلاك دندانی و التهاب لثه مطرح است.

كلرهگزيدين بر طيف وسيعی از باكتريها، برخی قارچ ها و برخی ويروسها مؤثر است و تاكنون هيچ مقاومت ميكروبی و اثر سرطان زايی برای آن گزارش نشده است.

همواره  شاد و سلامت باشید

مرکز فوق تخصصی دندانپزشکی دکتر زهرا طهوری بهترین دندانپزشک ایمپلنت دندان